Książka prof. Roberto de Mattei w sposób niezwykle precyzyjny, z zachowaniem najwyższych standardów rzetelności, ukazuje, w jaki sposób niszczycielskie prądy myślowe przenikały do umysłów wielu wysokich hierarchów Kościoła rzymskokatolickiego. Pokazuje, do jakiego stopnia lekceważono ostrzeżenia co światlejszych kardynałów, biskupów, a także ludzi świeckich, że próby igrania z zatrutą myślą, bez zdecydowanego odcięcia się od błędnych filozofii - może mieć opłakane skutki. I rzeczywiście, miała. Dowodzą tego spory, jakie toczyły się wokół sformułowań dokumentów na Soborze Watykańskim II i próby, niestety, w dużym stopniu skuteczne, rugowania tradycyjnych sformułowań w wielu dziedzinach teologii, marginalizowania roli Maryi w dziele Odkupienia (wskutek starań sporej grupy ojców soborowych nie przyznano Jej tytułów Współodpupicielki, Pośredniczki Wszelkich Łask). Dowodzi tego brak potępienia komunizmu, jako ustroju antyboskiego i niszczącego doczesność. Dowodzą tego spory, jakie toczyły się po zakończeniu obrad soborowych, kiedy to, na przykład, grupa kardynałów skrzydła progresywnego, która wspierała Pawła VI dopóty, dopóki akceptował forsowane przez nich zmiany; jednakże ta sama grupa bezpardonowo zaatakowała Papieża, uchwalając rezolucję wzywającą do odwołania encykliki Humanae Vitae. Byli w tej grupie kardynałowie o tak znanych nazwiskach, jak Suenens, Alfrink, Dopfner czy Konig.
O tym i o wielu innych ważnych dla rozumienia najnowszej historii Kościoła, a także zdarzeń całkiem współczesnych, faktach, działaniach, osobach dowie się Czytelnik z tej ważnej książki.
Dlatego ze wszech miar polecam niniejszą publikację Roberta de Mattei, która, podobnie jak książka Ralpha Wiltgena “Ren wpada do Tybru. Historia Soboru Watykańskiego II” - stanowi najcenniejsze, najbardziej rzetelne oraz wnikliwe studium przebiegu obrad Soboru w kontekście zarówno historyczno-politycznego tła, jak i jawnych lub zakulisowych rozmów czy zdarzeń będących udziałem osób i grup bezpośrednio zaangażowanych - napisał we wstępie x. dr Roman Kneblewski
To lektura obowiązkowa. Bez niej nie da się zrozumieć współczesnych losów Kościoła, ani wkroczyć na właściwą drogę.
Wstęp
Przedmowa do wydania polskiego
1. Sobór Watykański II: sobór inny niż pozostałe
2. Dwie hermeneutyki soborowe
3. Odbiór i wdrażanie soboru
4. Sobór „duszpasterski” czy „doktrynalny”?
5. Pierwszeństwo praktyki i reforma Kościoła
6. O „ponownym napisaniu” historii soboru
Nota bibliograficzny
Rozdział I
Kościół w epoce Piusa XII
1. Pontyfikat Piusa XII: triumf czy rozpoczynający się kryzys?
a) Apogeum Roku Świętego
b) „Kryzys teologiczny” lat pięćdziesiątych
2. „Reforma” modernistyczna Kościoła
a) Metoda „historyczno-krytyczna”
b) Zasada immanencji
c) Pomiędzy modernizmem a antymodernizmem: „trzecia partia”
3. Ruch biblijny
4. Ruch liturgiczny
5. Ruch filozoficzny i teologiczny
6. Ruch ekumeniczny
7. Czyżby tajne stowarzyszenie wewnątrz Kościoła?
8. Reakcje na neomodernizm za pontyfikatu Piusa XII
a) Plinio Corrêa de Oliveira: w obronie Akcji Katolickie
b) Ojciec Réginald Garrigou-Lagrange: dokąd zmierza nowa teologia?
c) Prałat Joseph Clifford Fenton: „rzymski głos” w Stanach Zjednoczonych
d) Ojciec José Antonio de Aldama: modernizm nie zanikł
e) Ojciec Antonio Messineo: stosunek między modernizmem a progresizmem
9. Pomiędzy fałszywymi reformami a prawdziwą rewolucją
ROZDZIAŁ II
Ku Soborowi
1. Śmierć Piusa XII: koniec pewnej epoki?
2. Konklawe w 1958 roku
a) „Wielkie manewry”
b) Wybór Jana XXIII
3. Nieprzewidziany epilog udręczonego życia
4. Ku Soborowi Watykańskiemu II
a) Jak zrodził się pomysł na sobór
b) „Stany Generalne” Kościoła
c) Kardynałowie Ottaviani i Ruffini sugerują sobór
d) Co oznacza sobór „ekumeniczny”?
e) Mons. Pericle Felici sekretarzem generalnym soboru
5. Jan XXIII i „znaki nadprzyrodzoności” w Kościele
a) „Fatima nie dotyczy lat mojego pontyfikatu”
b) Jan XXIII i Ojciec Pio
6. „Postulaty” ojców soborowych
a) Tak jak „cahiers de doléance” rewolucji francuskiej
b) Mons. de Proença Sigaud: Sobór pomiędzy rewolucją a kontrrewolucją
7. Włochy „otwierają się” na lewicę
8. „Rzymska partia” ustawia się w szyku
a) „Rzymska szkoła teologiczna”
b) „Wyznanie wiary” komisji teologicznej
9. Wejście na scenę kardynała Bei
a) Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan
b) Konfrontacja między Beą a Ottavianim
10. Kontrowersja biblijna
a) Zaalarmowanie mons. Romeo
b) Kardynał Ruffini przechodzi do działania
11. Ekumeniczne „tour” kardynała Bei
a) Dialog z „odłączonymi braćmi”
b) Spotkanie w Metz
c) Komunizm i sobór
12. Wojna o liturgię
a) Łacina jako język Kościoła
b) Jan XXIII zmienia najwyższych członków Komisji Liturgicznej
13. Progresiści ogłaszają wojnę
a) Biskupi środkowo-europejscy organizują się
ROZDZIAŁ III
1962: Pierwsza sesja
1. Otwarcie Soboru Watykańskiego II
a) Ceremonia 11 października
b) Jan XXIII krytykuje „proroków niepowodzenia”
c) Obserwatorzy „rosyjskiego prawosławia”
2. Złamanie legalności soborowej: posiedzenie z 13 października
3. Nowa forma organizacji: konferencje episkopatów
4. „Orędzie dla świata”
5. Progresiści Soboru
a) Stronnictwo teologów
b) „Siatka relacji”
c) „Pracownia bolońska”
6. „Mały Komitet” konserwatywnych ojców.
7. „Wywrócenie schematów”
8. Debata o liturgii
a) Jedyny „progresywny” schemat
b) Kwestia łaciny
c) Wystąpienie mons. Peruzzo
d) Msza ekumeniczna?
e) Usunięcie brewiarza
9. Atak na schemat dotyczący źródeł Objawienia Bożego
a) Pismo i Tradycja
b) Progresywne krytyki schematów
c) „Występek” 20 listopada
10. Dyskusja o samej konstytucji Kościoła
a) Różne schematy proponowane w auli
b) Pełny atak na schemat Komisji Teologicznej
11. W kierunku nowej przywódczej grupy soboru
12. Rola środków komunikacji społecznej
13. „Trochę świeżego powietrza w Kościele”
14. Podsumowanie pierwszej sesji
15. Większość i mniejszość
ROZDZIAŁ IV
Rok 1963: sesja druga
1. Od Jana XXIII do Pawła VI
a) Podsumowanie soboru przez ojca Tucci
b) Ostatnie miesiące życia Jana XXIII
2. Giovanni Battista Montini blisko pontyfikatu
a) Konklawe 1963 roku
b) Wybranie Pawła VI
c) Zwrot ku lewicy w włoskiej polityce
3. Okres międzysesyjny 1963 roku
a) Konferencja w Fuldzie i ojciec Rahner
b) „Moderatorzy” soboru
c) Reforma Kurii rzymskiej
4. Rozpoczęcie drugiej sesji
5. Kościół pielgrzymujący i Kościół wojujący
6. Kwestia maryjna
a) „Maksymaliści” i „minimaliści” na soborze
b) Początek ofensywy antymaksymalistycznej
c) Sukces „minimalistów”
7. Partia antyrzymska podczas drugiej sesji
a) Jakobini i żyrondyści
b) Belgijska „droga pośrednia”
8. Powołanie do istnienia Coetus Internationalis Patrum
9. Między prymatem Piotra a kolegialnością
a) Korzenie samej debaty
b) Dyskusje w auli
c) Zwycięska walka Dwunastu!
d) Atak na Święte Oficjum
10. Od przymierza europejskiego do światowego przymierza progresywnego.
11. Debata o ekumenizmie
12. Konstytucja liturgiczna Sacrosanctum Concilium
13. Apele przeciwko komunizmowi
14. Podróż Pawła VI do Palestyny
ROZDZIAŁ V
1964: trzecia sesja
1. Otwarcie trzeciej sesji
2. Encyklika Ecclesiam suam
3. Konserwatyści kontratakują
a) Oficjalnie powstaje Coetus Internationalis Patrum
b) „Poufna nota” kardynała Larraony
c) Manewry mons. Heldera Câmary
4. Kompromis w sprawie rozdziału „De Beata Maria Virgine”
5. Dlaczego Sobór Watykański II nie mówi o piekle?
6. Starcie w kwestii wolności religijnej
a) Dwie przeciwstawne koncepcje
b) Debata w auli
7. Kwestia żydów na soborze
a) Od 1959 do 1964 roku
b) Dyskusja 1964 roku
8. „Wznosimy w górę Pismo Święte a nie Tradycję”
9. Gaudium et Spes: „ziemia obiecana” soboru
a) Kościół we współczesnym świecie
b) Pierwsze polemiki w auli
c) Obecność Teilharda de Chardin na soborze
10. Nowa wizja rodziny chrześcijańskiej
a) Przekroczenie Casti connubi
b) Cele małżeństwa
11. Nadal dyskutuje się o marksizmie i komunizmie
12. „Modernizacja” życia religijnego
13. Otwarty konflikt o kolegialność
14. „Czarny tydzień”: tylko dla kogo?
a) Ogłoszenia mons. Feliciego
b) Bunt biskupów
15. Promulgowanie konstytucji Lumen Gentium
16. Paweł VI rezygnuje z tiary
ROZDZIAŁ VI
1965: sesja czwarta
1. Od trzeciej do czwartej sesji
2. Nowe inicjatywy konserwatystów
a) Poprawki Coetus Internationalis
b) Krytyki kardynała Siri
3. Otwarcie czwartej sesji
4. Walka o wolność religijną
a) Ponowne krytyki konserwatystów wobec schematu
b) Rywalizacja obu stronnictw
c) Sobór Watykański II a masoneria
d) Energiczna interwencja Pawła VI
5. Schemat XIII: zarzuty poszczególnych stronnictw
a) Prezentacja schematu
b) Krytyka optymizmu w dokumencie
c) Teilhard de Chardin ponownie cytowany na auli
d) Przerost populacji i kontrola narodzin
6. Paweł VI w ONZ: wydarzenie symboliczne
a) Przemówienie w siedzibie ONZ
b) Pokojowy apel na auli soborowej
7. Religie niechrześcijańskie i Nostra Aetate
8. Kompromis dotyczący konstytucji Dei Verbum
9. Sobór i komunizm: historia niewykorzystanego potępienia
a) Schemat XIII i komunizm
b) Tajemnicze uciszenie apelu antykomunistycznego
c) Petycja znika
d) Protest Ojców soborowych skierowany przeciwko pacyfizmowi w schemacie XIII
10. Ostatnie sesje publiczne
11. Historyczny dzień 7 grudnia
a) Promulgacja ostatnich dokumentów
b) Zaprzepaszczona okazja potępienia komunizmu
c) Powody porażki konserwatystów
d) Końcowa homilia Pawła VI
12. Zakończenie Soboru Watykańskiego II
ROZDZIAŁ VII
Epoka soboru (1965-1978)
1. Epoka „rewolucji soborowej”
2. Reforma Kurii Pawła VI
3. Eksplozja kryzysu: nowy katechizm holenderski
4. Kontestacja Humanae Vitae
5. 1968: Rewolucja w społeczeństwie
6. Teologia wyzwolenia
a) Działania CELAM
b) Encyklika Populorum Progressio
c) Konferencja w Medellín
7. „Dym Szatana” w świątyni Boga
8. Porażka konserwatystów po soborze
9. Ostpolitik – czyli polityka wschodnia Watykanu
10. Okres posoborowy i liturgia
a) Novus Ordo Missae
b) Sekularyzacja liturgii
11. Jubileusz 1975 roku
12. Casus Lefebvre
13. „Włoska droga” do komunizmu
14. Przyczyny bliższe i dalsze „rozpadania się świata na kawałki” opisane przez Sołżenicyna
15. 20 lat historii Kościoła
Konkluzja
