W dniach 25-26 października A.D.2013 odbyła się VIII Ogólnopolska Pielgrzymka Wiernych Tradycji Łacińskiej na Jasna Górę – Tradiclaromontana2013. W pielgrzymce uczestniczyli kapłani i wierni świeccy ze wspólnot tradycji łacińskiej na terenie Polski. Główna Msza Święta pielgrzymki zgromadziła w Bazylice Jasnogórskiej około pół tysiąca wiernych.
Pielgrzymka odbyła się jako kontynuacja pielgrzymek organizowanych w latach 2004-2010 przez Bractwo Kapłańskie św. Piotra, które przekazało prawo organizacji pielgrzymek obecnemu organizatorowi, czyli Fundacji Inicjatywa Włodowicka. Pomysł wznowienia pielgrzymek powstał wśród uczestników Ogólnopolskich Spotkań Wiernych Tradycji Łacińskiej – Tradicamp. Pielgrzymki na Jasną Górę były bowiem ważnym elementem duchowości polskiej wspólnoty wiernych przywiązanych do tradycji łacińskiej Kościoła, a ich wznowienie w świetle widocznego obecnie rozwoju tych wspólnot stało się konieczne dla budowania wspólnoty o zasięgu krajowym. Począwszy od 2013 roku dorocznym pielgrzymkom nadano nazwę „Tradiclaromontana”, wyrażającą zarówno charakter samej pielgrzymki, jak i szczególne przywiązanie do narodowego sanktuarium i jedność ze wszystkimi pielgrzymującymi do niego wiernymi.
Przygotowania do pielgrzymki rozpoczęły się już pod koniec roku 2012. Z początkiem roku 2013 przeprowadzono konsultacje i ankiety dotyczące terminu pielgrzymki. Ostatecznie w tym roku wybrano termin październikowy przez wzgląd na zapełniony terminarz wydarzeń w Sanktuarium Jasnogórskim, jednak w przyszłych latach Tradiclaromontana ma obywać się wcześniej. Najwięcej nakładu pracy wolontariuszy Fundacji pochłonęła organizacja transportu i noclegów dla pielgrzymów. Zaplanowano dwanaście szlaków, na trasach których znajdowały się wszystkie miejscowości w jakich celebrowana jest dla wiernych Msza Święta w formie nadzwyczajnej. Poszczególnym szlakom przywołano wstawiennictwa jednego z Apostołów. Warto w tym miejscu podkreślić, iż coniedzielnych celebracji w naszym kraju jest około trzydziestu, a generalnie, miejsc celebracji ponad pięćdziesiąt. Projekt połączenia pięćdziesięciu miejscowości liniami autobusowymi okazał się skomplikowanym zadaniem przez wzgląd na czasy przejazdu i wciąż zmieniającą się liczbę wiernych zainteresowanych udziałem w pielgrzymce z poszczególnych miast. Autorem tego projektu jest kleryk Piotr Kozłowski z seminarium Bractwa Kapłańskiego św. Piotra w Wigratzbad. To właśnie dzięki jego umiejętnościom logistycznym i organizacyjnym udało się ostatecznie przeprowadzić cztery szlaki pielgrzymki. Na etapie planowania ze względu na niewielką ilość pielgrzymów w niektórych miastach łączono wcześniej zaplanowane szlaki, a były i takie trasy, na których przez wzgląd na bliskość Jasnej Góry organizacja transportu okazała się droższa niż przejazd komunikacją publiczną. W takich przypadkach podjęto decyzję o rezygnacji z transportu zorganizowanego. Jako najlepiej zorganizowane i efektywnie działające przy organizacji dwudniowej pielgrzymki należy wymienić wspólnoty z miast; Będzin, Bielsko Biała, Pobiedziska, Szamotuły, Szczecin, Warszawę, Wrocław i Zamość. Niemniej trzeba podkreślić, iż w każdej z miejscowości uwzględnionej na pierwotnym dwunasto szlakowym planie transportu, współpracował z Fundacją wolontariusz wyznaczony przez księdza, a w niektórych przypadkach sam ksiądz podejmował się organizacji grupy pielgrzymów. Ostatecznie zrealizowane szlaki połączyły piętnaście miejscowości zapewniając transport i nocleg stu osiemdziesięciu pielgrzymom. Zrealizowane szlaki dają podstawę do lepszej organizacji w przyszłym roku, a co istotne na tych szlakach możliwe będzie podanie z góry kosztów i zaplanowanie przejazdu autokarów zamiast busów, co znacznie obniża koszty transportu. Przygotowaniem oprawy liturgicznej zajęli się wolontariusze Fundacji ze Wspólnoty Rzeszowskiej, a za organizację oprawy muzycznej odpowiedzialni byli wolontariusze ze Wspólnot Białostockiej i Łódzkiej.
Pierwsi w drogę do Częstochowy wyruszyli pielgrzymi ze Szczecina. Podjęli oni wysiłek wyjazdu już o trzeciej nad ranem, wszyscy zaś dotarli na Jasną Górę ok. godziny 13:15, tuż przed Mszą Świętą rozpoczynającą pielgrzymkę. Piątkowy dzień zgromadził około dwustu pięćdziesięciu wiernych, zarówno z grup zorganizowanych, jak i indywidualnie przybywających pielgrzymów. Pogoda dopisała, w obydwa dni pielgrzymki było bardzo ciepło i słonecznie. O godzinie 13:30 wszyscy wierni byli już zgromadzeni w Kaplicy Matki Bożej. Zadzwoniła sygnaturka i w ciszy wszedł do kaplicy celebrans, kapelan pielgrzymki ojciec Krzysztof Stępowski CSsR w asyście ministrantów, ubrany w piękny zabytkowy ornat Jasnogórski z wizerunkiem Czarnej Madonny. Rozległy się bębny, a następnie trąby, którymi to Ojcowie Paulini witają odsłaniany Święty Obraz Jasnogórski. Na początek Mszy Świętej odśpiewano starodawny hymn „Bogurodzica”. Msza Święta w formie nadzwyczajnej celebrowana była zgodnie ze zwyczajami panującymi w Sanktuarium i dekretem Nuncjusza Papieskiego wedle formularza „Fundamenta eius”. W ramach części stałych śpiewano Mszę VIII „De Angelis”. W kazaniu ojciec Krzysztof powiedział miedzy innymi: „Witam pielgrzymów, którzy tutaj przybyli, aby dzisiaj i jutro przeżywać ogólnopolską tradycyjną pielgrzymkę środowisk naszych właśnie tu na Jasną Górę (…) Przybywamy tutaj uczestnicząc w Maryjnej pamięci wielkich spraw Bożych(…) te słowa właśnie w tym miejscu wypowiedział błogosławiony Jan Paweł. I dalej, świat który nas otacza, ogromnie wiele przyczynia się do tego, aby odsunąć od świadomości człowieka te wielkie boże sprawy. Nasz świat stara się tak bytować jakby Boga nie było (…) Tu przy sercu naszej Matki patrząc na Chrystusa wtulonego w jej ramiona odkrywamy, że wielkie Boże sprawy oznaczają miłość, a ta miłość słowami nauczania papieża Benedykta XVI wypowiada się najpełniej w Sakramencie Najświętszej Eucharystii, który jako Boga dar objawia nam nieskończoną miłość Boga wobec każdego człowieka (…) Kościół, który znajduje w Eucharystii swoje życiowe centrum, źródło i szczyt ciągle podejmuje wysiłek głoszenia w porę i nie w porę, że Bóg jest miłością (…) wierni Tradycji Łacińskiej w ów wysiłek głoszenia w porę i nie w porę, że Bóg jest miłością. Czynimy to przeżywając jak w tym momencie Mszę Świętą, Mszę naszych ojców i matek, Mszę naszych przodków, Mszę jaką odprawiano jeszcze ponad czterdzieści lat temu w całym Rzymskokatolickim, Powszechnym Kościele. Kościele, który w wyniku przemian otworzył się jak wtedy mawiano na świat(…) ufamy, że jak niegdyś liturgia sprawowana według zwyczajów rzymskich ożywiała w ciągu wieków duchowe życie narodów, społeczeństw i niezliczonych rzeszy świętych, tak i dzisiaj ukazana w splendorze swej godności i harmonii może dalej wzmacniać wiarę, pobożność i kulturę. To bowiem, co poprzednie pokolenia przed nami uważały za święte, świętym nadal pozostaje (…) Będąc tu dzisiaj, pielgrzymując na Jasną Górę nie tracimy wiary jak mawiał Benedykt XVI, że to dzięki Eucharystii Kościół odradza się ciągle na nowo oraz im żywsza jest wiara eucharystyczna w ludzie bożym, tym głębsze jest jego uczestnictwo w misji jaką Chrystus powierzył swoim uczniom(…) Niech wszyscy znów padną na kolana przed Najświętszym Odkupicielem i Zbawicielem, oto drodzy pielgrzymi tajemnica programu ewangelizacji. Ktoś powie, jak by coś odkrywał na nowo, nowej ewangelizacji, a my też mówimy starej ewangelizacji, a powiemy razem ciągle tej samej ewangelizacji. Zwróćmy się w stronę Pana, aby przy Jego pomocy i Jego łasce, a za przyczyną Jasnogórskiej Królowej oraz Świętych i Błogosławionych naszych patronów, wiara, wiara nasza, katolicka wiara, rzeczywiście przemieniała ten nasz świat w Boży Świat. Amen.”. Na zakończenie odśpiewano pieśń „Z dawna Polski tyś Królową”.
Bezpośrednio po Mszy Świętej w Kaplicy Matki Bożej, pielgrzymi udali się na wały jasnogórskie, aby uczestniczyć w Drodze Krzyżowej, a następnie wszyscy uczestnicy grup zorganizowanych zakwaterowali się w Domu Pielgrzyma bł. Jana Pawła II. W godzinach wieczornych pielgrzymi wpisywali się do księgi pamiątkowej, a następnie o godzinie 19:45 zgromadzili się na wspólny śpiew Nieszporów Ludowych. Kaplica Sakramentu Pokuty wypełniła się pielgrzymami, a nieszpory śpiewane a capella zabrzmiały tak donośnie, że słychać je było na dziedzińcu przed Bazyliką Jasnogórską. Konferencję duchową w takcie nieszporów wygłosił ks. Andrzej Kijek, który regularnie celebruje Mszę Świętą w formie nadzwyczajnej dla wspólnoty Zamojskiej. Piątkowy dzień pielgrzymki zakończył się Apelem Jasnogórskim gromadzącym wszystkich pielgrzymów przybyłych tego dnia do Sanktuarium.
Sobotni dzień rozpoczęło nabożeństwo Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny odprawione o godzinie 5:30 w Kaplicy Matki Bożej, po którym nastąpiło uroczyste odsłonięcie Cudownego Obrazu. Przedpołudnie pielgrzymi wykorzystywali na spowiedź i modlitwy prywatne, w tym na adorację Najświętszego Sakramentu wystawionego w specjalnej kaplicy adoracji. O godzinie 11:00 w Bazylice rozpoczął się śpiewem pieśni „Zawitaj Królowo Różańca Świętego” uroczysty różaniec. Rozważania czytała siostra Bruna z Pustelni Matki Bożej Jasnogórskiej - Wspólnoty św. Brunona z Kolonii. W trakcie różańca w bocznych kaplicach Bazyliki odprawiono szereg Mszy Świętych cichych. Kapłani ubrani w klasyczne szaty z manipularzem, niosący kielich nakryty welonem wzbudzali żywe zainteresowanie wśród księży i sióstr zakonnych obecnych w Bazylice. W takcie celebracji Mszy Świętych cichych wiele z nich przyglądało się celebracji w kaplicach. W południe Bazylikę Jasnogórską wypełniło około pół tysiąca wiernych, wśród których znaleźli się również wierni z innych pielgrzymek obecnych tego dnia w Sanktuarium. Odśpiewano Anioł Pański, a następnie ruszyła procesja wejścia z zakrystii do ołtarza głównego Bazyliki przy śpiewie pieśni „Krzyżu Święty nade wszystko”. Msza Święta w formie nadzwyczajnej celebrowana była wedle formularza „Nos autem” – o Krzyżu Świętym. Formularz ten wybrano głównie przez wzgląd na jego znaczenie w stosunku do całości nauczania Papieża Benedykta XVI o liturgii. Krzyż obecny w centrum celebracji jest bowiem jej kierunkiem. Należyte miejsce Krzyża na ołtarzu jest też tym, co winno spajać dziś liturgię celebrowaną zarówno w formie zwyczajnej jak i nadzwyczajnej. Warto tu podkreślić, że nie bez symbolicznego znaczenia pozostaje fakt, że Papież Benedykt XVI uczynił Święto Podwyższenia Krzyża Świętego dniem wejścia w życie Motu Proprio Summorum Pontificum. W ramach części stałych śpiewano Mszę VIII „De Angelis”. Mszę Świętą celebrował kapelan pielgrzymki, ojciec Krzysztof Stępowski. Funkcje diakona pełnił ks. Bartosz Gajerski z Przemyśla, zaś funkcję subdiakona ks. Paweł Korupka, duszpasterz wspólnoty Szczecińskiej. Ks. Jacek Bałemba SDB wygłosił podczas liturgii obszerne kazanie: „…Czasy pomieszania powszechnego wtargnęły w sam środek Kościoła. Dobro pomieszało się ze złem, łaska z grzechem, prawda z błędem, ortodoksja z herezją, tradycja z modernizmem, obiektywizm prawdy z arbitralnością subiektywnych opinii (…) Czyż nie jest tak, że w czasach pomieszania powszechnego (…) rozglądamy się za pewnością, stałością, niezmiennością, na których moglibyśmy spokojnie i z ufnością oprzeć swoje życie, odczytać prawdziwie jego sens i cel i znaleźć pewne wskazówki jak żyć(…) Wymyślają różni ludzie ciągle nowe sposoby odnowy Kościoła. Ściślej trzeba by powiedzieć odnowy ludzkiego wymiaru Kościoła. A parzcież od dwudziestu wieków daje nam Pan Bóg jakby na tacy program niezawodny, nie nowej, lecz bożej odnowy Kościoła. Ten program to jest wierność bożemu objawieniu zawartemu w Piśmie Świętym i Tradycji (…) ten program przekracza ramy koniunktury, establishmentu politycznego i eklezjalnego(…) ten program jest aktualny zawsze i wszędzie i dla każdego człowieka. A zatem program aktualny także dzisiaj dla Kościoła wojującego(…), do którego mamy zaszczyt z Bożej łaski należeć (…) katolik nie może nie być człowiekiem Tradycji(…) Tak, stwierdzamy fakt, czasy pomieszania powszechnego wtargnęły w sam środek Kościoła i właśnie w tym kontekście zauważamy porządkującą rolę Tradycji. Oczywiście Tradycja(…) jest rzeczywistością o wiele większą i wieloaspektową. Możemy jednak zasadnie mówić o porządkującej roli Tradycji. Wierność Tradycji zatem jest skutecznym remedium na czasy pomieszania powszechnego(…) Tradycja w rozumieniu katolickim ma ściśle określone teologiczne znaczenie. Znaczenie to wyartykułowane jest jasno w katolickich, pewnych źródłach(…) przyjmując Tradycję i zachowując wierność Tradycji jesteśmy katolikami. Opieramy się na niezmiennym fundamencie prawdy w Kościele(…) Matka Boża jest pokorna. Odpowiada Archaniołowi Gabrielowi(…) Oto ja służebnica pańska, nich mi się stanie według Twego słowa. Matka Boża nie eksperymentowała ze słowem Bożym. Matka Boża słowo Boże przyjęła i wypełniła. Z wiarą przyjęła i pokornie wypełniła(…) Wyrazem pokory matki Bożej jest modlitwa wypływająca z pokornego uznania swojej całkowitej zależności od Pana Boga(…) Wyrazem pokory Maryi jest jej czystość wypływająca z pokornego przyjęcia obfitości łaski, w którym nie było najmniejszej zgody na brud grzechu (…) Bracia i siostry bardzo dbajmy o to, aby nasze środowiska promieniowały łaską. Bardzo dbajmy o to, aby w nasze środowiska nie wślizgnął się demon nieczystości, czasem pod bardzo subtelna postacią(…) pamiętajmy, że wykroczenia w tym względzie mogą skompromitować sprawę tradycji i środowiska jej wierne(...) Święty Paweł pisze o nierządzie zaś i wszelkiej nieczystości, albo chciwości – niechaj nawet mowy nie będzie wśród was, jak przystoi świętym, ani o tym co haniebne, ani o niedorzecznym gadaniu lub nieprzyzwoitych żartach, bo to wszystko jest niestosowne(…) Nasze katolickie środowiska musza być piękne i czyste(…) I jeszcze wyrazem pokory Maryi jest miłość i dobroć okazywana bliźnim, pokorna służba(…) Czy chętnie czynimy dobro bliźnim? Słowem, czynem, modlitwą? Jak przyjmujemy nowe osoby, które przychodzą do naszych środowisk? Czy nie nosimy zbyt wysoko swojego tradycyjnego nosa tak, że niezauważany, bądź nie chcemy zauważyć bliźnich wokół nas? Czy niezamykany się w wieży z kości słoniowej naszego środowiska, naszych upodobań, naszych preferencji? Czy dbamy o to, aby w naszych środowiskach zauważalna była przynależność do Kościoła Powszechnego?(...) Czy kiedy spotykamy kapłana spoza naszego środowiska reagujemy z minimum kultury osobistej, chętnie wypowiadając chrześcijańskie pozdrowienie…? Czy nie tracimy czasu na intrygi i nieuzasadnione podejrzenia? Czy staramy się dobrze wypełniać obowiązki stanu, rodzinne, zawodowe, inne? Czy mamy w sobie i czy rozwijamy w sobie pasję do dobroci, pasje do czynienia dobra bliźnim?(...) Czyńmy dobro chętnie, gorliwie, pokornie (…) Naśladujmy pokorę Matki Bożej przez wytrwałą pokorną modlitwę, czystość serca oraz dobroć i miłość bliźniego – pokorną służbę. W ten sposób przyczynimy się do ocalenia w Kościele skarbów Tradycji(…) Pola pokornej służby Bogu i ludziom są przestronne i otwarte. W królestwie Bożym problemu bezrobocia nie ma(…) Amen.”. Na zakończenie Mszy Świętej odśpiewano modlitwę w intencji Ojca Świętego „Oremus pro Pontifice nostro Francisco”. Msza Święta w Bazylice dla wszystkich pielgrzymów była wielkim przeżyciem, bowiem nie było do tej pory w Polsce – po Motu Proprio Summorum Pontificum – okazji uczestniczenia w celebrze o takim wymiarze. Bazylika, chór, jedne z największych organów w Polsce oraz rozśpiewany tłum wiernych niespotykany w takiej liczbie we wspólnotach tradycyjnych sprawiły, że poczuliśmy się tak, jak poprzedzające nas pokolenia na wielkich uroczystościach kościelnych. Nie bez znaczenia dla tej pielgrzymki postaje fakt, iż była to pierwsza Msza Święta w tej formie rytu po reformie soborowej celebrowana w Bazylice Jasnogórskiej.
Bezpośrednio po Mszy w Bazylice pielgrzymi zgromadzili się w Kaplicy Różańcowej na spotkaniu formacyjnym. Kapelan pielgrzymki wygłosił podziękowania grupom pielgrzymów oraz organizatorom zwracając jednocześnie uwagę na konieczność kontynuacji podjętego dzieła. Przedstawiciel organizatora – Fundacji Inicjatywa Włodowicka, wyraził wdzięczność ojcu Stępowskiemu za pełnienie funkcji kapelana oraz za wszystkie trudy z tym związane. Przedstawiono informacje dotyczące przyszłorocznej edycji, m.in. to, iż Tradiclaromontana2014 odbędzie się we wcześniejszym terminie oraz projekt organizacji grupy pieszej pielgrzymów, która przybywać będzie na Jasną Górę z odległości kilkudziesięciu kilometrów. Skierowano również zaproszenie do wszystkich ministrantów, chórzystów oraz osób aktywnie działających w swoich wspólnotach, aby podjęli współpracę w celu rozwoju pielgrzymki i budowaniu krajowej wspólnoty wiernych Tradycji Łacińskiej. Podczas tego spotkania pielgrzymi wpisywali się do księgi pamiątkowej, a wolontariusze zbierali środki na rozwój pielgrzymki. W holu przed kaplicą można było również nabyć książki o tematyce katolickiej.
Ostatnim wydarzeniem liturgicznym pielgrzymki był Akt Zawierzenia wygłoszony przez ojca Krzysztofa przed Cudownym Obrazem o godzinie 15:00: „… Matko Zbawiciela, Matko Kościoła, Królowo Niebios i Polski Królowo. Ty przez wieki pocieszasz i wspomagasz Święty, Powszechny (…) Kościół. Ty jesteś uzdrowieniem i ucieczką jego dzieci rozproszonych po całym świecie. Matko, dzisiaj oddajemy się w Twoja opiekę(…) Duchu Święty i nas wspomagaj, abyśmy w swoich parafiach, ośrodkach duszpasterskich i wspólnotach(…) radowali się orędziem świętej liturgii(…) Matko Kościoła wspieraj nasze zawierzenia. Łączymy się z Ojcem Świętym Franciszkiem. Czuwaj nieustanie nad gronem biskupów w naszej ojczyźnie i na całym świecie. Otaczaj wszystkich naszych kapłanów, proboszczów, duszpasterzy swoją czcigodna opieką(…) Zawierzamy wszystko i siebie Twojej opiece Jasnogórska Pani. Powtarzamy przy Twoim tronie czcigodne owe słowa – jestem, pamiętam i czuwam.” Następnie odśpiewano „Salve Regina”, odmówiono „Pater Noster” i na zakończenie odśpiewano Apel Jasnogórski. Następnie pielgrzymi zebrali się przed Bramą Lubomirskich na wspólne pamiątkowe zdjęcie a tuż przed godziną 16:00 umocnieni i rozmodleni ruszyli w drogę powrotną do swych domów.
Korzystając z okazji Fundacja Inicjatywa Włodowicka pragnie jeszcze raz wyrazić podziękowania:
- Kapelanowi o. Krzysztofowi Stępowskiemu CSsR
- Ks. Bartoszowi Gajerskiemu za pełnienie funkcji diakona
- Ks. Pawłowi Korupce za pełnienie funkcji subdiakona
- Ks. Andrzejowi Kijek za wygłoszenie konferencji duchowej
- Ks. Jackowi Bałembie za wygłoszenie kazania podczas Mszy głównej
- Wszystkim Księżom towarzyszącym pielgrzymom w ich drodze na Jasną Górę
- Ceremoniarzowi Łukaszowi Szczepanikowi ze Wspólnoty Rzeszowskiej
- Ministrantom ze Wspólnot: Białostockiej, Rzeszowskiej, Szamotulskiej, Szczecińskiej, Warszawskiej oraz Zamojskiej
- Kwartetowi Jasnogórskiemu oraz panu Karolowi Komendzie ze Wspólnoty Białostockiej za oprawę muzyczną
- Organiście Jackowi Rządkowskiemu za wspaniałą grę na organach i prowadzenie śpiewów oraz Organistom Jasnogórskim za udzielnie wszelkiej pomocy
- Braciom zakrystianom i Siostrom zakrystiankom oraz Strażnikom Jasnogórskim z zakrystii za wszelką pomoc i ofiarną pracę
- Wolontariuszom Fundacji: Adrianowi Zieńczuk ze Wspólnoty Bydgoskiej za prace organizacyjne i Danielowi Poczentemu ze Wspólnoty Warszawskiej za pełnienie funkcji fotografa pielgrzymki
- Organizatorom grup pielgrzymów z poszczególnych miast oraz pilotom przewozów za ich pracę umożliwiającą organizacje przewozów
- Klerykowi Piotrowi Kozłowskiemu z Seminarium FSSP za przygotowanie planu przewozów
Szczególne podziękowania składamy Ojcu Kustoszowi oraz wszystkim Ojcom Paulinom za umożliwienie przeprowadzenia wszystkich celebracji w ramach pielgrzymki oraz za wszelką pomoc i życzliwość jaka nas spotkała ze strony Klasztoru Jasnogórskiego.
Bóg Zapłać Wszystkim i do zobaczenia za rok.
