środa, 18 lutego 2009

Powtórny zryw w Kornwalii i Devon

Przedstawiamy ciekawy artykuł z lutowego numeru kwartalnika Mszy Wszechczasów (Mass of Ages) wydawanego przez brytyjskie stowarzyszenie LMS. W roku 1549, w dobie reformacji, w Kornwalii i Devon miał miejsce zryw — bunt przeciw protestantyzacji kraju i przymusowemu wprowadzaniu modlitewnika zwanego „Prayer Book” autorstwa protestanckiego reformatora Cranmera — modlitewnika, który miał wymazać odwieczną katolicką Mszę. Ów odważny zryw zwany też rebelią modlitewnika („Prayer Book Rebellion”) został stłumiony z pomocą sił najemnych, jako że w mordowaniu swych ziomków państwo nie mogło liczyć na rodzime oddziały. Stąd tytuł artykułu „Powtórny zryw”.


W maleńkiej miejscowości St Mawgan-in-Pydar w posiadłości Lanherne w środkowej Kornwalii rozgrywa się obecnie część „cichej” rewolucji papieża Benedykta. Młodzieńczy zakon powraca z zapałem do ksiąg liturgicznych z 1962 roku w całej rozciągłości. Nawet w dalekiej Kornwalii ziarno kiełkuje szybko!

„W pięknej dolinie w pół drogi pomiędzy miasteczkiem St Columb Major a morzem leży Klasztor Karmelu Terezjańskiego Lanherne...” — tymi słowy rozpoczyna się broszurka, opowiadająca historię tego ważnego miejsca w Kornwalii, ważnego między innymi ze względu swoją katolicką tradycję, a zwłaszcza pamięć tragicznych walk, które miały miejsce w okresie poreformacyjnym. Dwór niegdyś należący do rodziny Arundell przez ok. 200 lat był domem Zakonu Karmelitańskiego (najstarszego zakonu karmelitańskiego w Anglii). Zakon powstał we Flandrii w dobie reformacji.

Około siedem lat temu siostry Karmelitanki postanowiły opuścić Lanherne i przenieść się do Karmelu w St Helens, aby tam dalej wieść życie monastyczne. Postanowiły więc stanowczo znaleźć wspólnotę kontemplacyjną, która zastąpiłaby je i zadbała, by Lanherne pozostało miejscem duchowości i modlitwy. Boża Opatrzność jak zawsze zatroszczyła się o środki, a w dolinie Lanherne zadomowiły się Siostry Franciszkanki Niepokalanej.

Historia obu Zakonów — Ojców Franciszkanów Niepokalanej i Sióstr Franciszkanek Niepokalanej — zasługuje na uwagę. Zakon OO. Franciszkanów powstał w 1970r. zaś SS. Franciszkanek kilka lat później. Wspólnoty zostały założone na prawie papieskim i należą do Pierwszego Zakonu Franciszkańskiego (zauważmy, że przynależność Franciszkanek do Pierwszego Zakonu jest zjawiskiem niezwykle rzadkim). Więcej informacji na temat ojców i sióstr Zakonu Franciszkańskiego można znaleźć w krótkiej historii powstania zakonu pt. Legenda Franciszkańskiego Zakonu Niepokalanej („The Legend of the Franciscans of the Imamculate”), dostępnej w Lanherne.


Siostry realizują swoje powołanie na dwa sposoby. Siostry Apostołki zajmują się różnymi formami apostolatu w coraz większej liczbie krajów natomiast siostry zakonu kontemplacyjnego wiodą życie kontemplacyjne w czterech domach: dwóch we Włoszech, jednym na Filipinach oraz swoim najnowszym w Lanherne. Planuje się założenie kolejnych domów zakonnych.
Wspólnota Lanherne jest zupełnym przeciwieństwem starszych karmelitańskich wspólnot zakonnych. Liczba sióstr wynosi dwanaście, a większość z nich jest w wieku 30-40 lat. Reguła jest surowa — wręcz bardzo surowa — jak na angielskie możliwości. Dlaczego dla Brytyjczyków dyscyplina jest tak trudna?

Z pewnością czytelników Mszy Wszechczasów zaciekawi fakt, że siostry z doliny Lanherne słuchają Mszy św. wg rytu z 1962 roku codziennie począwszy od czerwca 2008 roku. Ich kapelan — jeden z zakonników Zakonu Franciszkanów Niepokalanej, obywatel USA, nie miał żadnego doświadczenia w sprawowaniu starego rytu, lecz radzi sobie doskonale z Missale Romanum z 1962 roku. Msza Konwentualna jest śpiewana codziennie, zaś wierni mogą słuchać Mszy, gdyż są one sprawowane publicznie.

XIX-wieczna kaplica będąca najnowszą częścią budynku została wzniesiona w stylu Ludwika XIV, jest bogato zdobiona i mieści piękny gotycki ołtarz z kamienia z Bath: wzrok przykuwają piękne medaliony przodu ołtarza przedstawiające Agonię w Ogrodzie Getsemani, Ukrzyżowanie oraz Ostatnią Wieczerzę; w niszach znajdują się wyrzeźbione z pietyzmem postaci Najświętszej Maryi Panny, św. Jana Chrzciciela, św. Anny, św. Teresy, św. Józefa oraz Archanioła Gabriela. Marmurowe i alabastrowe filary wspierają podstawę, zaś alabastrowe tabernakulum wieńczy czterech pięknie wyrzeźbionych aniołów w adoracji Najświętszego Sakramentu Ołtarza.


Kapelan i siostry muszą się uczyć wszystkiego od początku, całego rytuału, rubryk, swoich partii, co oznacza wiele godzin nauki. Siostry czekają skwapliwie na wydanie i dostawę nowych tradycyjnych brewiarzy. Żywią nadzieję, że przed Uroczystością Zmartwychwstania Pańskiego pełne Oficjum z 1962 r. będzie już w użyciu. Oficjum obejmuje ciemną jutrznię (o północy), oraz w ciągu dnia: jutrznię, prymę, tercję, sekstę, nonę, nieszpory i kompletę. Oficjum będzie recytowane zgodnie z Rzymskim Brewiarzem Serafickim (tj. Obrządkiem Franciszkańskim z 1962 roku). To także oznacza ogrom wykładów i samodzielnej nauki. Nie zapominajmy, że całe Oficjum śpiewa się codziennie. W chwili obecnej, wszystkie cztery domy sióstr kontemplacyjnych korzystają z Mszału z 1962 r. a dwa domy we Włoszech korzystają również z pełnego Oficjum z 1962 roku.
„Pierwszy kapłan seminaryjny, który poniósł śmierć męczeńską, św. Cuthbert Mayne z Douai w Anglii, jest blisko związany z Lanherne” — mówi broszurka. Jeden z Arundellczyków zmierzający konno do Lanherne przywiózł ze sobą ciemię męczennika, a w 430 lat później ta cudowna relikwia była wystawiana na widok publiczny po Mszy św. w każdą niedzielę do adoracji przez wiernych. Jakichż to darów udziela nam Stwórca!

Powrót do tradycji w Lanherne może mieć decydujący wpływ na proces przywracania tradycji toczący się przed naszymi oczyma w Zjednoczonym Królestwie, w dążeniu do pełnego przywrócenia obrzędów z roku 1962. Franciszkanie są więc pierwszą wspólnotą, która w pełni korzysta z ksiąg liturgicznych z 1962 roku w Anglii i Walii od ok. 1964 roku. Czytelnicy Mszy Wszechczasów z pewnością zapragną włączyć się w ów proces.


Jak zatem możemy pomóc?

Po pierwsze, trzeba się modlić za nasze siostry oraz wszystkich ojców i siostry Zakonu Franciszkanów Niepokalanej. Po drugie, Franciszkanie ci nie mają żadnej własności. Ich codzienna egzystencja — w tym całodzienne wyżywienie — zależy w zupełności od dobroczyńców. Po trzecie, powrót do sprawowania obrzędów z 1962 roku kosztuje sporo, zwłaszcza jeśli chodzi o zakup kosztownych ksiąg liturgicznych.[…]

Kontemplacyjny Zakon Sióstr Franciszkanek Niepokalanej wydaje miesięcznik poświęcony życiu kontemplacyjnemu pt. De Vita Contemplativa. Choć odnosi się on z zasady do klasztorów i osób życia konsekrowanego, z pewnością „nie zaszkodzi” świeckim, a wręcz przeciwnie. Tematyka obejmuje między innymi magisterium, nauczanie ojców Kościoła, liturgię, świętych. Aby otrzymać egzemplarz miesięcznika wystarczy napisać do wiel. Matki Przełożonej w Lanherne.