niedziela, 19 kwietnia 2009

Chorał gregoriański - własna muzyka Kościoła

Wbrew rozpowszechnionej opinii, po Soborze Watykańskim II Kościół nie tylko nie porzucił języka łacińskiego i śpiewu gregoriańskiego, ale w szeregu dokumentów zachęcał do korzystania ze skarbu tradycji.

Już w soborowej konstytucji Sacrosanctum Concilium (1962) możemy przeczytać że „Śpiew gregoriański Kościół uznaje za własny śpiew liturgii rzymskiej. Dlatego w czynnościach liturgicznych powinien on zajmować pierwsze miejsce wśród innych równorzędnych rodzajów śpiewu.(...)”. Zalecenie to precyzuje instrukcja wykonawpcza Musicam Sacram (1967): „Duszpasterze winni troszczyć się także o to, by wierni umieli wspólnie odmawiać lub śpiewać stałe części Mszy świętej dla nich przeznaczone, nie tylko w języku ojczystym, lecz także w języku łacińskim".

Znaczenie tradycyjnej muzyki liturgicznej podkreśla także Ojciec Święty Benedykt XVI, który w adhortacji apostolskiej Sacramentum caritatis (2007) poucza, że „Nie należy też zaniedbać możliwości, by sami wierni zostali wychowani tak, aby znali najbardziej powszechne modlitwy po łacinie i śpiewali niektóre części liturgii na sposób gregoriański”.

Niestety, w praktyce w większości polskich parafii powyższe wskazania nie są realizowane. Najczęściej podawanym powodem stosowania wyłącznie języka polskiego jest konieczność zrozumienia wszystkich tekstów mszalnych przez ogół wiernych i umożliwienie im aktywnego uczestnictwa w liturgii. Do rzadkości należy odmawianie choćby części stałych w języku Kościoła, który jest wyrazem jego ciągłości historycznej i powszechności. Sługa Boży Jan Paweł II pisał: „Użycie łaciny jest niezastąpionym warunkiem nie tylko właściwych relacji między współczesnością a starożytnością, lecz także dialogu między rozmaitymi kulturami" (list z okazji 40 rocznicy konstytucji apostolskiej Veterum sapientia bł. Jana XXIII, 2002) .

Przykłady miejsc, gdzie regularnie sprawowana jest liturgia wg nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego pokazują, że możliwe jest stopniowe włączanie wiernych w śpiew gregoriańskich części stałych Mszy Św. Może warto, idąc za wskazaniami dokumentów Kościoła i nauczaniem Papieża także stopniowo ubogacać parafialne niedzielne celebracje muzyką chorałową?

Poniżej wzorcowe wykonanie najpopularniejszej ze mszy gregoriańskiej Missa de Angelis (VIII): Kyrie, Gloria, Sanctus i Agnus Dei w wykonaniu Schola Gregoriana Mediolanensis pod dyrekcją Giovaniego Vianini’ego



Credo III w solowym wykonaniu dyr. Vianini’ego